Het Belgisch staatsblad publiceerde op 5 september 2018 een Open Accessbepaling in de Belgische wetgeving. Deze wet bepaalt dat een auteur het recht heeft zijn / haar wetenschappelijke artikels, voortvloeiend uit onderzoek dat minstens voor 50% gefinancierd werd door publieke middelen,  in open access beschikbaar te maken na een embargoperiode van 6 tot 12 maanden..

De volledige tekst luidt:

“De auteur van een wetenschappelijk artikel dat het resultaat is van minstens voor de helft met publieke middelen gefinancierd onderzoek behoudt, zelfs indien hij, overeenkomstig artikel XI.167, zijn rechten aan een uitgever van een tijdschrift heeft vervreemd of in een gewone of exclusieve licentie heeft ondergebracht, het recht om het manuscript na verloop van een termijn van twaalf maanden voor humane en sociale wetenschappen en zes maanden voor andere wetenschappen na de eerste uitgave, in een tijdschrift, kosteloos beschikbaar te stellen in open toegang aan het publiek, mits de bron van de eerste uitgave wordt vermeld. Het uitgavecontract kan een kortere termijn voorzien dan deze bepaald in het eerste lid. De Koning kan de termijn bepaald in het eerste lid verlengen. Van het recht bepaald in het eerste lid kan geen afstand worden gedaan. Dit recht is van dwingend recht en is van toepassing ongeacht het door de partijen gekozen recht van zodra er een aanknopingspunt in België gelokaliseerd is. Het recht is mede van toepassing op de werken die zijn tot stand gebracht vóór de inwerkingtreding van deze paragraaf en die op dat tijdstip niet tot het openbaar domein behoren”

Wat wil dit concreet zeggen?

• De wet geeft de auteur de mogelijkheid om zijn / haar werk in open access te plaatsen, maar verplicht de auteur hier niet toe. De auteur heeft hier dus alle vrijheid.
• De uitgever kan zich niet verzetten tegen het in open acces plaatsen via een bepaling in het uitgavecontract. Een dergelijke clausule is onafdwingbaar.
• De wet heeft enkel betrekking op wetenschappelijke tijdschriftartikels, geen boeken (of bijdragen in boeken).
• Enkel de post-print versie (de "final peer reviewed manuscript") mag worden opengesteld. De uitgeversversie enkel als de uitgever toestemming geeft.
• De regeling geldt zodra er een link is met België (bvb de Belgische nationaliteit, het verbonden zijn aan een Belgische wetenschappelijke instelling, onderzoek dat met Belgische publieke middelen is gefinancierd etc.).
• De auteur heeft het recht om het wetenschappelijke artikel, na de embargoperiode, kosteloos beschikbaar te stellen in open toegang aan het publiek.
• De wet geldt retro-actief en is dus ook van toepassing op oudere publicaties. Je kan dus ook je vroegere publicaties via deze wet voortaan perfect in open access beschikbaar maken.

Link met UGent-beleid

De toepassing van de Open Accessparagraaf is opgenomen in het beleid wetenschappelijk publiceren.